Bazı canlıların yavruları ilk aşamada ebeveynlerine benzemezler. Kurbağa ve bazı böcek türlerinin yumurtadan çıktıktan sonra yapılarının değişmeye başladığı sürece başkalaşım adı verilir. Başkalaşım süreci sona erdiğinde, söz konusu canlı artık kendi türüne tamamen benzemektedir.
Doğadaki her canlı başkalaşım geçirmez. Başkalaşım geçirilmesinin ana sebebi ise canlının yumurta içinde yeteri kadar beslenememesi, besin bulma güdüsüyle yumurta dışına çıkmasıdır. Peki, başkalaşım geçiren canlılar hangileridir?
Kurbağalar
Kurbağa türlerinin hepsi başkalaşım evresinden geçerler. Yumurtadan çıktıkları andan itibaren suda yaşamaya başlarlar. Balığa benzer yapıda ve larva formundalardır. Zaman içinde iribaş formuna geçerler. İribaş büyümeye başladıkça arka bacak ve ön bacak belirginleşir. İlk aşamadaki kuyruk ise bu süreçte yok olur. Başkalaşımın son aşamasında iribaş bir kurbağa dönüşür.
Eklem Bacaklılar
Başkalaşım geçiren canlılar arasında eklem bacaklı hayvanlar yer almaktadır. Bu canlıları böcekler, örümcekler, çok ayaklılar, kabuklular olarak sınıflara ayırabilmekteyiz. Her eklem bacaklı sınıfının kendine özgü bir başkalaşım metodu bulunmaktadır.
Eklem bacaklılar yumurta ile çoğalırlar. Yumurtada dışına çıkan küçük kurtçuklara larva adı verilir. Larvalar erişkin olana kadar uyku halindedir. Pupa olarak ifade edilen bu dönem sona erdiğinde, eklem bacaklı canlı ana formunun yapısını almaya başlar.
İpek böceği ve kelebekler pupa dönemini koza içinde geçirirler. Sinekler ise kabuk içinde uyumaya devam ederler.
Süngerler
Omurgasız canlılar arasında bulunan süngerler, başkalaşım geçirerek ana formunu alabilen canlılardır. Süngerlerde sinir sistemi bulunmaz. Su diplerinde yaşamayı severler. Kayalara ve zemine yapışarak hayatta kalırlar. Eşeyli ve eşeysiz olarak üreyebilirler. Döllenme vücut içinde gerçekleşir. Üreme sonrasında yumurtadan çıkan canlı başkalaşım sürecine girer.
Mercanlar
Başkalaşım geçiren canlılar içinde mercanlar da bulunmaktadır. Mercanlar aynı süngerlerde olduğu gibi kayalara tutunurlar. Eşeysiz ürediklerinde tomurcuklanma oluşur. Başkalaşım devam ederken polip haline bürünür. Mercanlar bir araya gelerek büyük mercan resiflerini oluştururlar.
Yumuşakçalar
Ahtapot, midye, salyangoz, istiridye gibi canlıların bağlı olduğu sınıfa yumuşakçalar denilir. Yumuşakçalar grubunda birçok hayvan türü başkalaşım geçirerek gelişimlerini tamamlarlar.
Derisi Dikenliler
Deniz yıldızı, deniz kestanesi gibi canlılar suda yaşarlar ve derisi dikenliler sınıfını oluştururlar. Derilerinde bulunan dikenler savunma mekanizmalarının önemli birer parçasıdır. Bu canlılar da başkalaşım geçirerek ana formlarının yapısını alırlar.
